Ομφαλοκήλη

Η ομφαλοκήλη αποτελεί μία από τις πιο συχνές κήλες του κοιλιακού τοιχώματος. Πρόκειται για την προβολή περιεχομένου της κοιλίας – συνήθως λίπους ή εντέρου – μέσω ενός αδύναμου σημείου γύρω από τον ομφαλό. Η πάθηση αυτή μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε νεογνά όσο και σε ενήλικες και παρότι συχνά είναι αθώα, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να εξελιχθεί σε σοβαρή κατάσταση που απαιτεί χειρουργική παρέμβαση.

Αν και πολλές ομφαλοκήλες είναι μικρές και ασυμπτωματικές, είναι σημαντικό να αξιολογούνται από ειδικό ιατρό, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος επιπλοκών, όπως η περίσφιξη του εντέρου. Η κατανόηση των αιτιών, των συμπτωμάτων και της θεραπευτικής προσέγγισης μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην έγκαιρη διάγνωση και σωστή αντιμετώπιση της νόσου.

Πώς δημιουργείται η ομφαλοκήλη;

Κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη, ο ομφάλιος λώρος περνά μέσα από ένα μικρό άνοιγμα στους κοιλιακούς μύες. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτό το άνοιγμα κλείνει αμέσως μετά τη γέννηση. Σε περίπτωση που παραμείνει ανοιχτό ή εξασθενήσει ξανά στη διάρκεια της ζωής, τότε μπορεί να σχηματιστεί ομφαλοκήλη.

Σε ενήλικες, η δημιουργία ομφαλοκήλης σχετίζεται κυρίως με παράγοντες που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, όπως:

• Εγκυμοσύνη (ιδίως πολλαπλές κυήσεις)
• Παχυσαρκία
• Βαριά άρση φορτίων
• Χρόνια δυσκοιλιότητα ή έντονος βήχας
• Κίρρωση με ασκίτη
• Χειρουργικά τραύματα στην περιοχή του ομφαλού
• Γενετική προδιάθεση ή αδυναμία του κοιλιακού τοιχώματος

Συμπτώματα και κλινική εικόνα

Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ομφαλοκήλης είναι το εξόγκωμα στην περιοχή του ομφαλού, το οποίο μπορεί να αυξάνεται κατά την ορθοστασία, το βήχα ή το φτέρνισμα και να μειώνεται όταν το άτομο ξαπλώνει.

Άλλα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα πίεσης ή τραβήγματος στον ομφαλό
• Ήπιο ή μέτριο πόνο, ιδιαίτερα με τη σωματική κόπωση
• Ευαισθησία στο σημείο της κήλης
• Δυσφορία μετά από μεγάλα γεύματα

Η σοβαρότερη επιπλοκή είναι η περίσφιξη, δηλαδή όταν το περιεχόμενο της κήλης παγιδεύεται και δεν μπορεί να επανέλθει στη φυσική του θέση. Αυτό προκαλεί οξύ πόνο, πρήξιμο, ναυτία και δυνητική απόφραξη του εντέρου. Η κατάσταση αυτή απαιτεί άμεση χειρουργική παρέμβαση, καθώς απειλεί τη ζωτικότητα του εντέρου.

Ομφαλοκήλη: Διάγνωση και εξετάσεις

Η διάγνωση της ομφαλοκήλης βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση. Ο γιατρός εντοπίζει το εξόγκωμα, αξιολογεί το μέγεθός του, την αναταξιμότητα (αν δηλαδή η κήλη επανέρχεται στην κοιλιά με πίεση) και τη γενική κατάσταση του κοιλιακού τοιχώματος.

Σε περιπτώσεις που απαιτείται περισσότερη ακρίβεια ή υπάρχουν αμφιβολίες, μπορεί να ζητηθούν εξετάσεις όπως:

• Υπερηχογράφημα κοιλίας
• Αξονική τομογραφία
• Μαγνητική τομογραφία (σπανιότερα)

Οι απεικονιστικές εξετάσεις βοηθούν στην αξιολόγηση του μεγέθους της κήλης, της φύσης του περιεχομένου της (λίπος, έντερο) και στον αποκλεισμό άλλων παθήσεων.

Ανάλογα με το μέγεθος της κήλης και τα συνοδά συμπτώματα, ο ιατρός θα καθορίσει εάν απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση ή αν μπορεί να παρακολουθείται.

Μέθοδοι χειρουργικής αποκατάστασης

Η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία για την ομφαλοκήλη στους ενήλικες. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κήλης και την εμπειρία του χειρουργού, μπορεί να γίνει με τις τεχνικές που περιγράφονται παρακάτω.

Ανοιχτή τεχνική

Περιλαμβάνει μία μικρή τομή στην περιοχή του ομφαλού. Ο χειρουργός επανατοποθετεί το περιεχόμενο της κήλης στη φυσική του θέση και στη συνέχεια ενισχύει το κοιλιακό τοίχωμα. Η ενίσχυση γίνεται με ράμματα ή/και την τοποθέτηση πλέγματος, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες κήλες ή όταν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος υποτροπής.

Ομφαλοκήλη: Λαπαροσκοπική αποκατάσταση

Η λαπαροσκοπική μέθοδος προσφέρει μία λιγότερο επεμβατική επιλογή, κατάλληλη για ασθενείς που επιθυμούν ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερο πόνο. Μέσω 2-3 μικρών τομών στο κοιλιακό τοίχωμα, εισάγεται ειδική κάμερα (λαπαροσκόπιο) και λεπτά εργαλεία.

Η κήλη ανατάσσεται και τοποθετείται πλέγμα εσωτερικά, στο πίσω μέρος των μυών (τεχνική IPOM – Intraperitoneal Onlay Mesh). Το πλέγμα καθηλώνεται είτε με ραφές είτε με ειδικά απορροφήσιμα ή μη απορροφήσιμα clips. Η προσέγγιση αυτή ελαχιστοποιεί τις επιφανειακές τομές, μειώνοντας την πιθανότητα λοίμωξης τραύματος.

Επιπλέον πλεονεκτήματα:

• Ταχύτερη έξοδος από το νοσοκομείο (συνήθως την ίδια ή την επόμενη ημέρα)
• Λιγότερος πόνος και ανάγκη για αναλγητικά
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
• Μικρότερη απώλεια αίματος

Η λαπαροσκοπική τεχνική δεν ενδείκνυται σε πολύ μεγάλες κήλες ή όταν υπάρχουν πολλές συμφύσεις από προηγούμενες επεμβάσεις. Ωστόσο, αποτελεί εξαιρετική λύση για υποτροπές μετά από αποτυχημένες ανοιχτές επεμβάσεις.

Ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική

Η ρομποτική αποκατάσταση αποτελεί την τελευταία εξέλιξη στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική των κηλών. Χρησιμοποιώντας ένα προηγμένο ρομποτικό σύστημα, ο χειρουργός ελέγχει με απόλυτη ακρίβεια τα εργαλεία, επιτυγχάνοντας:

• Τρισδιάστατη ορατότητα του χειρουργικού πεδίου
• Εξαιρετική λεπτότητα στην τοποθέτηση του πλέγματος
• Μείωση της καταπόνησης των ιστών
• Μικρότερη πιθανότητα χρόνιου πόνου

Η ρομποτική τεχνική εφαρμόζεται με πολύ καλά αποτελέσματα σε περίπλοκες ή υποτροπιάζουσες ομφαλοκήλες, αλλά δεν είναι ευρέως διαθέσιμη, καθώς απαιτεί εξειδικευμένο εξοπλισμό και υψηλού επιπέδου εκπαίδευση.

Ανάρρωση και πρόληψη υποτροπής

Η αποκατάσταση μετά από χειρουργική επέμβαση για ομφαλοκήλη είναι συνήθως γρήγορη και ομαλή. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν σε βασικές δραστηριότητες μέσα σε 1 εβδομάδα και στην πλήρη καθημερινότητα μέσα σε 3-4 εβδομάδες.

Συστάσεις για την ομαλή μετεγχειρητική πορεία περιλαμβάνουν:

• Αποφυγή άρσης μεγάλων βαρών για τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες
• Διατήρηση ιδανικού σωματικού βάρους
• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες για πρόληψη δυσκοιλιότητας
• Προσεκτική υγιεινή στην περιοχή του χειρουργείου

Η χρήση πλέγματος έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τα ποσοστά υποτροπής. Ωστόσο, η συμμόρφωση του ασθενούς στις οδηγίες είναι εξίσου σημαντική.

Σε περιπτώσεις υποτροπής, ο ιατρός αξιολογεί την αναθεώρηση της επέμβασης με πιο ενισχυμένες τεχνικές. Οι ασθενείς που χειρουργούνται σε εξειδικευμένα κέντρα παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά επιπλοκών.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ομφαλοκήλη, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Εμμανουήλ Σγουρομάλλη. Η εξειδίκευσή του στη χειρουργική, καθώς και η πολυετής εμπειρία του σε πολυάριθμα νοσοκομεία της Ευρώπης τον καθιστούν ικανό να απαντήσει σε οποιαδήποτε απορία σας.