Παθήσεις εντέρου

Οι παθήσεις εντέρου αποτελούν ένα ευρύ και πολύπλοκο φάσμα νοσημάτων. Εμφανίζονται σε διαφορετικά σημεία του πεπτικού σωλήνα και επηρεάζουν τη συνολική υγεία του ατόμου. Ο όρος καλύπτει τόσο οξείες όσο και χρόνιες καταστάσεις, με ποικιλία συμπτωμάτων και διαφορετικές θεραπευτικές ανάγκες.

Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση είναι κρίσιμες. Η καθυστέρηση στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας ενδέχεται να οδηγήσει σε επιπλοκές και επιδείνωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Ανατομία και λειτουργία του εντέρου

Το έντερο αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του πεπτικού συστήματος. Χωρίζεται σε δύο κύρια μέρη: το λεπτό και το παχύ έντερο. Το λεπτό έντερο είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση των θρεπτικών ουσιών και την απορρόφησή τους στην κυκλοφορία του αίματος. Το παχύ έντερο ολοκληρώνει την απορρόφηση υγρών και αλάτων και προετοιμάζει την αποβολή των υπολειμμάτων μέσω του ορθού. Η σωστή λειτουργία του εντέρου είναι απαραίτητη για τη γενική υγεία και ευεξία. Διαταραχές στη λειτουργία του προκαλούν πληθώρα συμπτωμάτων και δυσκολεύουν την καθημερινότητα.

Καλοήθεις παθήσεις εντέρου

Οι καλοήθεις παθήσεις του εντέρου περιλαμβάνουν νοσήματα που δεν σχετίζονται με κακοήθεια, αλλά μπορούν να προκαλέσουν σημαντική δυσφορία.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι εξής:

• Εκκολπωμάτωση: Η παρουσία εκκολπωμάτων χωρίς φλεγμονή. Συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα και εντοπίζεται τυχαία σε κολονοσκόπηση.
• Εκκολπωματίτιδα: Φλεγμονή ή μόλυνση των εκκολπωμάτων του παχέος εντέρου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στην κάτω κοιλιακή χώρα, πυρετό και αλλαγές στις κενώσεις.
• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS): Λειτουργική διαταραχή με κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Τα αίτια είναι πολυπαραγοντικά και δεν συνδέονται με οργανική βλάβη.
• Ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου (IBD): Περιλαμβάνουν τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα. Πρόκειται για χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις, οι οποίες παρουσιάζουν επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.

Άλλες συχνές παθήσεις είναι οι πολύποδες παχέος εντέρου και οι αιμορροΐδες. Οι πρώτοι θεωρούνται δυνητικά προκαρκινικές αλλοιώσεις. Οι δεύτερες αποτελούν συχνό αίτιο αιμορραγίας και δυσφορίας.

Ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου (IBD)

Οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου είναι χρόνιες παθήσεις που προκαλούν φλεγμονή στο γαστρεντερικό σωλήνα. Σε αυτές περιλαμβάνονται κυρίως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn.

Η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει το παχύ έντερο και το ορθό. Προκαλεί διάχυτη φλεγμονή και έλκη στο βλεννογόνο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αιμορραγικές κενώσεις, πόνο στην κοιλιά και απώλεια βάρους.

Η νόσος του Crohn μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε τμήμα του πεπτικού σωλήνα. Χαρακτηρίζεται από διαλείπουσα φλεγμονή και μπορεί να προκαλέσει συρίγγια και στενώσεις. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, διάρροια και κακουχία.

Η αιτιολογία αυτών των νόσων παραμένει άγνωστη. Πιθανολογείται γενετική προδιάθεση και αντίδραση του ανοσοποιητικού σε μικροβιακούς παράγοντες. Η διάγνωση βασίζεται σε κολονοσκόπηση, βιοψία και απεικονιστικές εξετάσεις. Η θεραπεία περιλαμβάνει ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, βιολογικούς παράγοντες και, σε προχωρημένες περιπτώσεις, χειρουργική αντιμετώπιση.

Κακοήθεις παθήσεις εντέρου

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί μια από τις συχνότερες μορφές καρκίνου. Προσβάλλει κυρίως το παχύ έντερο και το ορθό. Η εμφάνιση του συνδέεται με την ηλικία, τη διατροφή πλούσια σε λιπαρά και φτωχή σε φυτικές ίνες, το κάπνισμα και την κληρονομικότητα. Τα πρώιμα στάδια συχνά δεν συνοδεύονται από συμπτώματα. Σε προχωρημένα στάδια παρατηρούνται αιμορραγία από το ορθό, αλλαγές στις συνήθειες κένωσης και ανεξήγητη απώλεια βάρους.

Η κολονοσκόπηση παραμένει η βασική μέθοδος έγκαιρης διάγνωσης. Η ανίχνευση πολυπόδων και η αφαίρεσή τους μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.

Άλλες παθήσεις εντέρου

Υπάρχουν και άλλες σημαντικές παθήσεις που επηρεάζουν το έντερο. Ορισμένες από αυτές είναι επείγουσες καταστάσεις που απαιτούν άμεση παρέμβαση:

• Αποφρακτικός ειλεός: Μηχανική απόφραξη του εντέρου, συχνά λόγω συμφύσεων, όγκων ή κήλης. Προκαλεί σοβαρό κοιλιακό άλγος, έμετο και αδυναμία αποβολής αερίων και κοπράνων.
• Στραγγαλισμένη βουβωνοκήλη: Η περίσφιξη τμήματος του εντέρου εντός κήλης οδηγεί σε νέκρωση του εντερικού τοιχώματος αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.
• Εντερική ισχαιμία: Μειωμένη αιμάτωση του εντέρου λόγω απόφραξης αγγείων. Προκαλεί έντονο κοιλιακό άλγος και αποτελεί απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
• Κωλικός εντέρου: Πόνος που σχετίζεται με αυξημένη κινητικότητα ή απόφραξη του εντέρου. Συνήθως παροδικός αλλά ενοχλητικός.

Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση μειώνουν τις επιπλοκές και βελτιώνουν την έκβαση.

Συμπτώματα παθήσεων του εντέρου

Τα συμπτώματα των παθήσεων του εντέρου ποικίλλουν ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα της νόσου.

Συχνά αναφέρονται τα εξής:

• Κοιλιακό άλγος ή δυσφορία
• Φούσκωμα και μετεωρισμός
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
• Αιμορραγία από το ορθό
• Απώλεια βάρους χωρίς εμφανή αιτία
• Αίσθημα ατελούς κένωσης
• Πυρετός και κακουχία σε φλεγμονώδεις νόσους

Η επιμονή ή η επιδείνωση αυτών των συμπτωμάτων απαιτεί ιατρική αξιολόγηση.

Διάγνωση και θεραπεία παθήσεων εντέρου

Η διάγνωση βασίζεται σε λεπτομερές ιστορικό και κλινική εξέταση. Ακολουθούν εργαστηριακές εξετάσεις, απεικονιστικές μεθόδους και ενδοσκοπικές εξετάσεις. Η κολονοσκόπηση είναι εξέταση εκλογής για την εκτίμηση του παχέος εντέρου. Επιτρέπει τη λήψη βιοψιών και την αφαίρεση πολυπόδων. Οι αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες παρέχουν πληροφορίες για τη δομή του εντέρου και τις πιθανές επιπλοκές. Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με την πάθηση και τη βαρύτητα. Περιλαμβάνει συντηρητική αντιμετώπιση με φαρμακευτική αγωγή και, όταν απαιτείται, χειρουργική επέμβαση.

Στις φλεγμονώδεις παθήσεις χορηγούνται ανοσοκατασταλτικά, βιολογικοί παράγοντες και κορτικοστεροειδή. Στις κακοήθειες, η χειρουργική εκτομή αποτελεί την κύρια θεραπευτική μέθοδο. Σε περιπτώσεις απόφραξης ή ισχαιμίας, η άμεση χειρουργική παρέμβαση είναι απαραίτητη για τη διάσωση της ζωής του ασθενούς.

Πρόληψη και διατήρηση υγιούς εντέρου

Η πρόληψη βασίζεται στην υγιεινή διατροφή, τον έλεγχο του σωματικού βάρους και την αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ. Η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και καλά λιπαρά, προστατεύει από πολλές εντερικές παθήσεις. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, ειδικά μετά την ηλικία των 50 ετών, μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Η φυσική δραστηριότητα και η καλή ενυδάτωση συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία του εντέρου και την αποφυγή δυσκοιλιότητας.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις παθήσεις εντέρου, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Εμμανουήλ Σγουρομάλλη. Η εξειδίκευσή του στη χειρουργική του άνω πεπτικού, καθώς και η πολυετής εμπειρία του στον χώρο της λαπαροσκοπικής μεταβολικής χειρουργικής τον καθιστούν ικανό να απαντήσει σε οποιαδήποτε απορία σας.