Ραγάδα πρωκτού

Η ραγάδα πρωκτού είναι μια συχνή και επώδυνη πάθηση του πρωκτικού σωλήνα. Πρόκειται για ένα μικρό σκίσιμο στο βλεννογόνο που επενδύει τον πρωκτό, συνήθως στην οπίσθια ή πρόσθια μέση γραμμή του δακτυλίου. Παρά το μικρό της μέγεθος, προκαλεί έντονο πόνο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια και μετά την κένωση. Ο πόνος είναι συχνά δυσανάλογος σε σχέση με την έκταση της βλάβης και μπορεί να επιμένει για ώρες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ασθενείς να αποφεύγουν την αφόδευση, οδηγούμενοι σε έναν φαύλο κύκλο δυσκοιλιότητας και περαιτέρω επιδείνωσης της κατάστασης.

Η ραγάδα δακτυλίου παρατηρείται σε ενήλικες όλων των ηλικιών, αλλά και σε παιδιά. Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με ιστορικό χρόνιας δυσκοιλιότητας, αλλά μπορεί να σχετίζεται και με διάρροια ή τραύμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αντιμετωπίζεται επιτυχώς με συντηρητικά μέσα. Ωστόσο, όταν η βλάβη γίνεται χρόνια, συχνά απαιτείται χειρουργική παρέμβαση.

Τι είναι η ραγάδα πρωκτού;

Η ραγάδα δακτυλίου πρωκτού εμφανίζεται στο δέρμα κοντά στο πρωκτικό άνοιγμα. Πρόκειται για μια επιφανειακή πληγή που συχνά προκαλεί έντονο πόνο, ειδικά κατά την κένωση.

Η ραγάδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Η οξεία ραγάδα πρωκτού διαρκεί λιγότερο από 6 εβδομάδες και συχνά επουλώνεται με συντηρητικά μέτρα. Αντίθετα, η χρόνια ραγάδα πρωκτού συνοδεύεται από δευτερογενείς αλλοιώσεις, όπως ίνωση και υπερτροφία της πρωκτικής θηλής.

Ραγάδα πρωκτού: Αίτια

Η βασική αιτία είναι η τραυματική διάταση του πρωκτικού δακτυλίου. Αυτό συμβαίνει συχνότερα κατά τη διέλευση σκληρών κοπράνων. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν τη χρόνια δυσκοιλιότητα ή τη διάρροια.

Η αυξημένη τάση στον έσω σφιγκτήρα μυ μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη ραγάδας. Ο σπασμός του μυός μειώνει την αιμάτωση, εμποδίζοντας τη φυσιολογική επούλωση.

Σπανιότερα, η ραγάδα πρωκτού μπορεί να συνδέεται με άλλες καταστάσεις. Παραδείγματα είναι οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, όπως η νόσος Crohn, καθώς και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;

Το κυριότερο σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος κατά την αφόδευση. Ο πόνος μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες μετά την κένωση. Συχνά περιγράφεται ως «κάψιμο» ή «κοφτερός πόνος».

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Εμφάνιση μικρής ποσότητας κόκκινου αίματος στα κόπρανα ή στο χαρτί υγείας.
• Κνησμό ή αίσθημα δυσφορίας στην περιοχή του πρωκτού.
• Αίσθημα σπασμού ή δυσκολίας στην αφόδευση.

Ραγάδα πρωκτού: Διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση. Ο ιατρός πραγματοποιεί επισκόπηση του πρωκτικού δακτυλίου, συνήθως χωρίς την ανάγκη χρήσης οργάνων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διάγνωση τίθεται εύκολα με την αναγνώριση του σκισίματος. Η θέση της ραγάδας παρέχει εξαιρετικά σημαντικές διαγνωστικές πληροφορίες για τον ιατρό.

Σε επίμονες ή άτυπες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω έλεγχος. Αυτός περιλαμβάνει πρωκτοσκόπηση, κολονοσκόπηση ή βιοψία, για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;

Η θεραπεία της ραγάδας πρωκτού στοχεύει στην ανακούφιση από τον πόνο και στην επούλωση του έλκους. Αρχικά εφαρμόζονται συντηρητικά μέτρα. Αν αυτά αποτύχουν, εξετάζονται επεμβατικές λύσεις.

Συντηρητική θεραπεία

Πρώτο βήμα αποτελεί η ρύθμιση της κένωσης. Η αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών και υγρών διευκολύνει την αποβολή μαλακών κοπράνων. Ενδείκνυνται επίσης ήπια καθαρτικά, όπως τα σκευάσματα ψύλλιου. Συνιστάται η καλή υγιεινή της περιοχής και η αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων. Τα καθιστά λουτρά με ζεστό νερό (sitz baths) ανακουφίζουν από τον πόνο και βοηθούν τη χαλάρωση του σφιγκτήρα.

Φαρμακευτικά, χρησιμοποιούνται τοπικές αλοιφές νιτρογλυκερίνης ή διλτιαζέμης. Αυτές μειώνουν την τάση του έσω σφιγκτήρα και βελτιώνουν τη ροή του αίματος, προάγοντας την επούλωση.

Επεμβατικές θεραπείες

Όταν τα συντηρητικά μέτρα αποτύχουν μετά από 6-8 εβδομάδες, εξετάζονται χειρουργικές επιλογές. Η πιο διαδεδομένη μέθοδος είναι η πλάγια έσω σφιγκτηροτομή. Κατά την επέμβαση, διενεργείται διατομή μέρους του έσω σφιγκτήρα. Αυτό μειώνει τον σπασμό και επιτρέπει την επούλωση. Η τεχνική αυτή παρουσιάζει υψηλά ποσοστά επιτυχίας, άνω του 90%. Ο κίνδυνος για ακράτεια είναι μικρός, ενώ εξαλείφεται τελείως ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ασθενούς. Οι σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές περιλαμβάνουν κυρίως τη χρήση LASER. Η μέθοδος αυτή προσφέρει μικρότερη αιμορραγία και ταχύτερη ανάρρωση.

Άλλες επιλογές είναι οι ενέσεις αλλαντικής τοξίνης (botox) στον έσω σφιγκτήρα. Αυτές προκαλούν προσωρινή παράλυση του μυός, μειώνοντας την τάση και διευκολύνοντας την επούλωση.

Ραγάδα πρωκτού: Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;

Η ραγάδα πρωκτού σπάνια οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές. Ωστόσο, η χρόνια μορφή μπορεί να προκαλέσει:

• Επίμονη αιμορραγία.
• Σχηματισμό δερματικών πτυχών.
• Δευτερογενείς λοιμώξεις.
• Ανάπτυξη συριγγίου ή αποστήματος.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών.

Πώς μπορεί να προληφθεί;

Η πρόληψη στηρίζεται στην αποφυγή τραυματισμού του πρωκτικού βλεννογόνου. Συστήνεται:

• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες.
• Επαρκής πρόσληψη υγρών.
• Αποφυγή δυσκοιλιότητας και έντονης πίεσης κατά την αφόδευση.
• Καλή υγιεινή και φροντίδα της πρωκτικής περιοχής.

Η τακτική άσκηση βοηθά στη ρύθμιση της κινητικότητας του εντέρου.

Η ραγάδα πρωκτού αποτελεί μία συνήθη και θεραπεύσιμη πάθηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται με απλά συντηρητικά μέτρα. Όταν η συντηρητική αγωγή αποτύχει, οι επεμβατικές μέθοδοι προσφέρουν οριστική λύση.

Η έγκαιρη επίσκεψη σε ειδικό χειρουργό είναι απαραίτητη για τη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία. Ο πόνος και η δυσφορία που προκαλεί η πάθηση αυτή μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ραγάδα πρωκτού, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Εμμανουήλ Σγουρομάλλη. Η εξειδίκευσή του στη χειρουργική, καθώς και η πολυετής εμπειρία του σε πολυάριθμα νοσοκομεία της Ευρώπης τον καθιστούν ικανό να απαντήσει σε οποιαδήποτε απορία σας.